Mapa - Nowe Święciany (Švenčionėliai)

Nowe Święciany (lit. Švenčionėliai) – miasto na Litwie, na Wileńszczyźnie (według innego podziału Auksztota), nad Żejmianą, w okręgu wileńskim, w rejonie święciańskim, 10 km na zachód od Święcian i 87 km na północny wschód od Wilna, do 1945 w Polsce, w województwie wileńskim, w powiecie święciańskim; siedziba gminy (starostwa). Około 20% populacji miasta stanowią Polacy.

W mieście działa koło Święciańskiego Oddziału Rejonowego Związku Polaków na Litwie i niedzielna szkoła języka polskiego. W grudniu 2010, na działce nabytej przez ZPL rozpoczęto budowę Domu Polskiego z funduszy Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. Uroczystego otwarcia placówki dokonano w lutym 2015

Miasto rozwinęło się pod koniec XIX wieku z osady przy stacji kolejowej Święciany Kolei Warszawsko-Petersburskiej, prawa miejskie uzyskało w 1920 roku.

10 lipca 1920 r. wojska polskie stoczyły pod miastem przegraną bitwę z wojskami sowieckimi.

Do 1939 roku Nowe Święciany były garnizonem batalionu KOP „Nowe Święciany”.

7–8 października 1941 roku, w okresie okupacji niemieckiej, na poligonie wojskowym pod Nowymi Święcianami członkowie litewskiej formacji kolaboracyjnej Ypatingasis būrys zamordowali ponad 3,7 tys. Żydów ze Święcian i okolic.

20 maja 1942 litewskie formacje kolaboracyjne dokonały w Nowych Święcianach mordu 26 Polaków. Współcześnie w miejscu zbrodni znajduje się pomnik upamiętniający ofiary, jednakże nie informujący o wykonawcach zbrodni.

Po II wojnie światowej i utracie miasta przez Polskę, do 1 listopada 1946 z rejonu nowoświęciańskiego w obecne granice Polski wysiedlono ok. 2,8 tys. Polaków, natomiast ok. 1,7 tys. zarejestrowanych do przesiedlenia Polaków pozostało w rejonie.